Motoryka mała – jak ją rozwijać u dzieci w przedszkolu?

Wiek przedszkolny to świetny moment na kształtowanie w dziecku kreatywności i upodobań estetycznych. Motoryka mała rozwija się przez wychowanie plastyczne prowadzone w przedszkolu kształtując również dziecięcą wyobraźnię i twórczą postawę.

MOTORYKA MAŁA W PRZEDSZKOLU

Wszelkie czynności wykonywane przez dłonie i palce (motoryka mała) są ściśle związane z percepcją, motoryką dużą i koordynacją wzrokowo-ruchową, a także mają wpływ na przebieg ruchów narządów mowy. Nauczyciel planując zajęcia plastyczne, powinien mieć to na uwadze i tak je organizować, by stwarzać dzieciom warunki zarówno do wyrażania siebie, jaki i do rozwijania konkretnych umiejętności, które prowadzą w przyszłości do nauki pisania.

POSTAW NA JAKOŚĆ

Różnorodność to klucz do interesujących zajęć plastycznych. Dzieci chętniej w nich uczestniczą, jeśli zajęcia prowadzone są na tematy im bliskie (powinny być związane z treściami programowymi), a pomoce i artykuły plastyczne zachęcają do aktywności kolorystyką, dobrą jakością i estetyką. Oto kilka pomysłów na zabawy i zadania, które mogą się przydać w prowadzeniu codziennych zajęć rozwijających manualne umiejętności dzieci. Poniżej propozycje ćwiczeń: motoryka mała dzieci w przedszkolu.

KREPINA

Doskonale nadaje się do kreatywnej zabawy. Na zajęciach można sięgać po karbowaną bibułę marszczoną lub nieco sztywniejszą krepinę.
WYPEŁNIANIE KONTURÓW WARZYW
Materiały: kolorowa bibuła, klej, kartka brystolu z narysowanym konturem dowolnego warzywa.
Jak to zrobić? Dzieci odrywają palcami kawałeczki kolorowej bibuły, robią z nich niewielkie kulki i przyklejają do posmarowanej klejem kartki papieru.
Co usprawniamy?Motoryka mała: maluchy ćwiczą chwyt pęsetowy, usprawniają pracę dłoni, palców i nadgarstków. Poznają materiały o różnej fakturze, uczą się rozróżniania kolorów.

NOŻYCZKI

Powinny być bezpieczne w użyciu, z zaokrąglonymi ostrzami, miękkimi uchwytami o ergonomicznym kształcie, tak by mogły z nich korzystać dzieci prawo- i leworęczne. W nauce cięcia nożyczkami należy brać pod uwagę stopniowanie trudności (cięcie po linii prostej, linii falistej, wycinanie prostych figur geometrycznych, wycinanie określonych elementów).
FRĘDZELKOWA TĘCZA
Materiały: nożyczki, półkole wycięte z białego brystolu, farby do malowania palcami, kartki kolorowego papieru w kolorach tęczy, klej.
Jak to zrobić? Na kartce dzieci palcami malują tęczę. Tną kolorowy papier w paski i przyklejają je do tęczy, tak by paski utworzyły frędzle. Należy zwróci uwagę na zgodność kolorów (np. żółty pasek papieru do żółtego tęczowego paska namalowanego na kartce).
Co usprawniamy? Motoryka mała: dziecko ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową i usprawnia pracę ręki. W nauce wycinania pomocna będzie zabawa w unoszenie kciuka do góry w geście „ok” i przypinanie klamerek do ubrań – czynności te utrwalają ruch między palcem wskazującym a kciukiem.

MASY PLASTYCZNE: PLASTELINA, MODELINA, MASA SOLNA

To tworzywa świetnie nadające się do modelowania różnych form. Zabawa nimi dostarcza dziecku bodźców dotykowych.
KOLOROWY ŚLIMAK Z PLASTELINY
Materiały: plastelina w różnych kolorach, kredki, kartka zielonego brystolu.
Jak to zrobić? Dzieci odrywają kawałki plasteliny, ugniatają je w palcach, formują kulkę, następnie robią z niej cienki wałek. Na kartce papieru układają wałeczek w spiralę, tak by powstała muszla. Pracę można ozdobić innymi elementami z plastelinowych kulek (np. zrobić kwiatki, kamyki), a ślimakowi dorysować głowę kredkami.
Co usprawniamy? Dziecko ćwiczy stawy i mięśnie śródręcza, siłę mięśni całej dłoni i palców (umiejętność napinania i rozluźniania napięcia mięśniowego), siłę chwytu i nacisku, kierunkowość, koordynację wzrokowo-ruchową.

FARBY

Malowanie to podstawowa technika plastyczna stosowana w przedszkolu. Maluchy mogą malować farbami plakatowymi, temperą, akwarelami. Wszystkie farby powinny być atestowane. Przy wyborze warto zwracać uwagę na intensywność kolorów (dzieci chętniej sięgają po farby o wyrazistych barwach). Przygodę z farbami można zacząć od malowania dłońmi, następnie przejść do malowania pędzlem.
KRATKA NA PODKŁADZIE Z KASZY
Materiały: farby plakatowe, kartka brystolu A4, klej w płynie, pędzle, kasza.
Jak to zrobić? Dzieci pokrywają klejem kartkę papieru, następnie posypują ją kaszą. Po wyschnięciu szerokim pędzlem malują linie pionowe (z góry na dół) i poprzeczne (z lewej do prawej), tak by powstała wielokolorowa kratka.
Co usprawniamy? Dziecko usprawnia pracę mięśni dłoni, doskonali swobodny ruch nadgarstka, przedramienia i ramienia. Utrwala kierunkowość, ćwiczy koncentrację i koordynację wzrokowo-ruchową. Nauka rysowania linii prostych to pierwszy krok w nauce pisania.

STEMPLE

Stemple do odbijania wzorów świetnie sprawdzają się przy rozwijaniu dekoracyjnej twórczości dzieci. W przedszkolu z pewnością przydadzą się: stemple z gąbki, stemple-pędzle z włosia, stemple fakturowe służące do ozdabiania prac z plasteliny, gliny lub zabaw z piaskiem, stemple tematyczne (np. figury geometryczne, zwierzęta, przedmioty, emocje). Stemple to doskonała pomoc w rozwijaniu poczucia symetrii i rytmu, rozwija zdolności kompozycyjne, uczy zagospodarowywania powierzchni kartki.
GEOMETRYCZNE OBRAZKI
Materiały: kartka papieru z nadrukowanym wzorem z figur geometrycznych (np. dom, rakieta, motyl). Stemple z geometrycznymi wzorami (kółka, kwadraty, trójkąty), które można odbijać przy pomocy tuszu lub farb.
Jak to zrobić? Dziecko otrzymuje kartkę z przygotowanym wzorem. Ma za zadanie odszukać wśród stempli takie same figury, które zostały użyte na rysunku, i postawić stemple we właściwym miejscu.
Co usprawniamy? Dziecko ćwiczy mięśnie palców, uczy się świadomego operowania dłonią, doskonali umiejętność kontrolowanego napinania i rozluźniania mięśni, rozpoznawania własnej siły nacisku.