Kto, kiedy i w jakim zakresie może kontrolować placówkę niepubliczną? Jaki zakres czasowy działalności może obejmować kontrola?
Zgodnie z ustawą (art. 31, ust.1 pkt 1 Ustawy o systemie oświaty) do sprawowania nadzoru pedagogicznego (zewnętrznego) ma kompetencje kurator oświaty. Kuratorium może przeprowadzić doraźną kontrolę w każdym czasie. Zapisy rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego nie określają także częstotliwości i liczby planowanych kontroli, przeprowadzanych przez kuratorów.
PRZEPISY NIE ZALECAJĄ JEDNEGO MODELU
Nie ma jednoznacznych precyzyjnych wymagań dotyczących form sprawowania nadzoru w placówkach niepublicznych. Warto jednak przyjąć takie rozwiązania, które będą wystarczające w razie kontroli lub ewaluacji zewnętrznej. Pierwszą czynnością kuratora jest zapoznanie się z postanowieniami statutu. Wynika to z rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego, w którym ustawodawca określił, że organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami niepublicznymi, wykonując zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego, uwzględnia odpowiednio organizację i zakres zadań organów szkoły lub placówki, określone w ich statucie. Tak więc, mając na uwadze zakres zadań organów przedszkola, kurator nie może oczekiwać np. opinii rady rodziców, jeżeli ta nie została powołana w danej placówce. Kurator może sprawdzać dokumentację, która ma związek z przebiegiem nauczania, wychowania i opieki oraz organizacji pracy. Może także sprawdzić dokumentację pod kątem zgodności zatrudniania z kwalifikacjami. Zakres kontroli może obejmować mój czas adekwatny do doraźnej kontroli, ale także działalność placówki od czasu rozpoczęcia jej funkcjonowania.
PAMIĘTAJ!
Nadzór pedagogiczny jest to stałe i systematyczne badanie przez powołane organy stanu, warunków i efektów prowadzonej przez przedszkole działalności statutowej.
W placówce mogą się odbywać kontrole (doraźne i planowane) innych organów, z prawem do wglądu w dokumentację, objętą przedmiotem kontroli. Należą do nich:
PIP (Państwowa Inspekcja Pracy) – sprawująca kontrolę i nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy, zwłaszcza przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej. Przedstawiciel PIP bez uprzedzenia może skontrolować przestrzeganie prawa pracy, w tym przepisy bhp oraz przepisy dotyczące legalności zatrudnienia. Czynności kontrolne odbywają się nawet podczas nieobecności dyrektora. W razie stwierdzenia nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, stanowiącego wykroczenie przeciwko prawom pracownika, inspektor może nałożyć grzywnę od 1000 do 2000 zł. W przypadku, gdy ukarany popełnia takie samo wykroczenie co najmniej dwukrotnie w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania, grzywna może wynieść 5000 zł. Na skutek wniosku o ukaranie skierowanego przez inspektora pracy, sąd może nałożyć grzywnę do 30 000 zł. W razie odmowy przyjęcia przez pracodawcę mandatu karnego inspektor także może wystąpić do sądu z wnioskiem o ukaranie. Kontrole PIP są przeprowadzane w oparciu o te same przepisy prawa w stosunku do wszystkich pracodawców.
Urząd Skarbowy może przeprowadzić w niepublicznym przedszkolu czynności sprawdzające i kontrolę podatkową (art.272-280 oraz art.281-292 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa( Dz. U. z 2012, poz.749 z późniejszymi zmianami). Przedmiotem kontroli może być terminowość składania deklaracji, wpłacanie zadeklarowanych podatków, badanie poprawności dokumentacji podatkowej, a także ustalenie należytego wywiązywania się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Dyrektor placówki musi otrzymać zawiadomienie o wszczęciu kontroli przed jej rozpoczęciem (nie wcześniej niż 30 a nie później niż 7 dni). • Sanepid – kontrole sanepidu obejmują m. in. stan techniczny pomieszczeń, urządzeń wykorzystywanych podczas produkcji żywności, powierzchni roboczych. Przedszkole powinno opracować, opisać i wdrożyć własny system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (HACCP), powinno także przestrzegać dobrych praktyk higienicznych (GHP) i produkcyjnych (GMP).
Uprawnienia inspektorów (US):
- żądanie oświadczenia o stanie majątku placówki na określony dzień,
- wstęp na grunt, do budynków i pomieszczeń,
- przeprowadzenie oględzin,
- żądanie udostępnienia dokumentów oraz sporządzania odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej,
- zbieranie innych niezbędnych materiałów,
- legitymowanie i przesłuchiwanie dyrektora i pracowników,
- zasięganie opinii biegłych,
- nałożenie kary grzywny.
Ponadto do kontroli w placówce uprawniona jest Państwowa Straż Pożarna i Generalny Inspektor Danych Osobowych. Jak już wspomniano, nie ma jednoznacznych precyzyjnych wymagań dotyczących form sprawowania nadzoru w placówkach niepublicznych. Warto jednak przyjąć takie rozwiązania, które będą wystarczające w razie kontroli lub ewaluacji zewnętrznej.
Wiktoria Suchecka
Dobro dzieci zawsze i bezsprzecznie powinno być priorytetem we wszelkich placówkach gdzie dzieci są pod opieką,a nadzór pedagogiczny jest także bardzo ważny.Według mnie w placówkach niepublicznych jak i publicznych kontrole są potrzebne i powinny być niezapowiedziane aby wychwycić wszelkie nieprawidłowości stanu faktycznego placówek.
Dobrze jest, że pomimo braku precyzyjnych przepisów w zakresie kontroli niepublicznych placówek wychowawczo-oświatowych, podlegają one pełnej kontroli podobnie jak ośrodki publiczne. Jest to niezwykle ważne dla prawidłowości ich działania nie tylko pod względem finansowym, sanitarnym oraz przestrzegania przepisów prawa pracy, ale przede wszystkim w zakresie opiekuńczo-wychowawczym. Taka kontrola przeprowadzana przez kuratorium oświaty daje gwarancję, że nasze pociechy mają profesjonalną opiekę i właściwy poziom wychowania dydaktycznego.