Wizerunek każdej osoby podlega szczególnej ochronie prawnej, nie tylko ze względu na obowiązujące przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach ochronnych, ale również mając na względzie ustawę o ochronie danych osobowych.
Co do zasady, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby, która jest na nim przedstawiona. Mając jednak na względzie fakt, iż dzieci nie posiadają zdolności do czynności prawnych, zgodę na rozpowszechnianie ich wizerunku mogą wyrazić wyłącznie ich przedstawiciele ustawowi bądź ustanowieni opiekunowie prawni.
W jaki sposób chronić wizerunek dziecka?
Aby móc prawidłowo chronić wizerunek dziecka i nie narazić się na konsekwencje prawne związane z jego bezprawnym rozpowszechnianiem, sprecyzowania wymaga podjęcie próby zdefiniowania w ogóle „wizerunku osoby”. Pojęcie to należy przenalizować w ramach trzech aktów prawnych, a mianowicie: ustawy z dnia 23.04.1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964, Nr 16, poz. 93 ze zm.), ustawy z dnia 04.02.1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006r., Nr 90 poz. 631 ze zm.) oraz ustawy z dnia 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014r., poz. 1182 ze zm.). Zgodnie z kodeksem cywilnym wizerunek (tak jak np. imię, nazwisko, pseudonim) jest jednym z dóbr osobistych człowieka i podlega szczególnej ochronie prawnej niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Dotyczy to także wizerunku dzieci, które jednak nie mając pełnej zdolności do czynności prawnych, nie mogą samodzielnie egzekwować naruszenia ich dóbr osobistych. W ich imieniu, obowiązek dbania o ich dobro spoczywa na rodzicach bądź opiekunach prawnych.
Z kolei biorąc pod uwagę przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Jak wskazano wyżej, w przypadku dzieci, zgodę taką wydają przedstawiciele ustawowi. Jeśli władza rodzicielska należy do obojga rodziców, wykorzystanie wizerunku dziecka np. przez przedszkole lub inną placówkę dydaktyczną będzie wymagało zgody jednego z rodziców bądź opiekunów prawnych. W przypadku sprzeciwu drugiego rodzica mającego również władzę rodzicielską, podmiot mający zamiar rozpowszechnić wizerunek dziecka (np. przedszkole poprzez publikację zdjęcia w Internecie), powinien rozważyć swoje dalsze działania, by nie narazić się na roszczenia z zakresu naruszenia praw autorskich, wobec zgłoszonego sprzeciwu drugiego rodzica. Wizerunek to także dana osobowa w rozumieniu ustawy o ochronie danych osobowych, będąca informacją dotyczącą zidentyfikowanej osoby fizycznej, w tym przypadku wizerunku dziecka. Podobnie, jak w oparciu o przepisy ustawy o prawach autorskich, również na gruncie ochrony danych osobowych wymagana jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych w oparciu o konkretną podstawę prawną (np. zgodę osoby, której dane dotyczą).
Publikacja zdjęć dzieci w Internecie
Mając, na względzie powyższe, należy przeanalizować czy właściciel prowadzący przedszkole bądź inną placówkę opiekuńczą może opublikować zdjęcia dzieci i umieścić na swojej stronie internetowej lub portalu społecznościowym? W tej sprawie swoje stanowisko, co prawda dotyczące szkoły, jednak mające zastosowanie do ochrony wizerunku dziecka, wydał Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, który stwierdził, że „jeśli szkoła ma zamiar publikować fotografie uczniów musi pozyskać zgodę rodziców bądź innych przedstawicieli prawnych”. Co więcej GIODO podkreślił, że „w przypadku zdjęć zbiorowych, zwłaszcza w przypadku różnych wydarzeń na terenie szkoły oraz na podstawie przepisów krajowych szkoły nie muszą występować o wstępną zgodę jeśli fotografia nie pozwala na jednoznaczną identyfikację uczniów.”1 W przypadku wystąpienia takich okoliczności, zdaniem GIODO, placówka powinna poinformować uczniów, rodziców i przedstawicieli prawnych dzieci, że takie zdjęcia będą wykonywane, a następnie opublikowane. Umożliwi to na zgłoszenie swojego sprzeciwu wobec bycia uwiecznionym na zdjęciu.
Zatem, dobrą praktyką dla przedszkola bądź innej placówki dydaktycznej będzie każdorazowe informowanie rodziców o zamiarze publikacji zdjęć dzieci oraz uzyskiwanie na to ich zgody, w szczególności, gdy pod zdjęciem dziecka znajduje się jego imię i nazwisko.
Przedszkole jest szczególnym miejscem ponieważ troszczy się i wychowuje dzieci,a to jest odpowiedzialne zadanie.Ochrona dzieciaków jest priorytetem i nie tylko chodzi tu o taką ochronę fizyczną ale i ochronę danych oraz wizerunku dzieci będących w przedszkolu i do tego zagadnienia należy podejść bardzo poważnie aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji prawnych,a przede wszystkim oszczędzić dzieciakom stresu i nieprzyjemnych stresujących sytuacji gdy środki ochrony danych dzieci zawiodą.
Placówki wychowawcze to miejsc gdzie przebywają nasze pociechy i trzeba zwrócić szczególną uwagę na ich bezpieczeństwo również wizerunkowe. Niektórzy rodzice z różnych powodów nie publikują nigdzie zdjęć dzieci. Dlatego też warto precyzyjnie to ustalić i przestrzegać, aby nikt nie ucierpiał z powodu tego zaniedbania. Takie mamy czasy i trzeba o to dbać, aby bezpieczeństwo było maksymalne.