Wietnamczyk, Amerykanin czy Ukrainiec w przedszkolu – to już codzienność. Jak zająć się małymi obcokrajowcami w naszej placówce?
Prawo polskie umożliwia cudzoziemcom korzystanie z nauki i opieki w publicznych szkołach i przedszkolach. Trafiają do nich zwykle, ze względu na status materialny, emigranci ze wschodu czy Azji. Obcokrajowcy, którzy chcą korzystać z placówki prywatnej, muszą za nią płacić, jak każdy. A okazuje się, że ich wielu. Otwarcie Polski na świat i przemiany gospodarcze sprawiły, że w naszym kraju, oprócz emigrantów, żyje coraz więcej Amerykanów, Anglików i mieszkańców innych krajów europejskich. Tu mieszkają, tu pracują i tu kształcą swoje dzieci – także w naszych placówkach niepublicznych.
Po polsku czy angielsku?
Mały cudzoziemiec w przedszkolnej grupie to wyzwanie dla wychowawcy. Dziecko wychowane w innej kulturze, nieznające zwykle języka polskiego może się początkowo czuć obco i to do nas należy, by zaaklimatyzowało się w grupie jak najlepiej i jak najszybciej. Najczęstsze problemy, które napotykamy, to trudność w kontakcie z malcem. O ile dzieci szybko dogadują się między sobą, nawet gdy porozumiewają się w innych języku, o tyle wydawanie poleceń obcojęzycznemu malcowi, gdy sami nie mówimy w jego języku, może znacząco utrudnić pracę. Ale tylko na początku, bowiem do naszych zadań należy nauka polskiego małego cudzoziemca. Rodzice, posyłając go do polskiego przedszkola liczą na pewno, że dziecko osłucha się z językiem kraju, w którym przynajmniej na razie mieszka. Warto więc dużo mówić do niego po polsku licząc, że jak każdy maluch, błyskawicznie przyswoi sobie podstawowe zwroty i nauczy się wypowiadać swoje potrzeby. Być może potrzeba będzie poświecić mu nieco więcej czasu i uwagi, spotkać się z pedagogiem czy psychologiem przedszkolnym. Podobnie rzecz ma się z przystosowaniem obcokrajowca do naszych zwyczajów kulturowych tradycji świątecznych itd. Nie musimy zmieniać dla niego panujących w placówce obyczajów, należy jednak z tolerancją i szacunkiem odnosić się do jego kultury i ewentualnych związanych z tym ograniczeń, o których na pewno poinformują nas rodzice dziecka. Miłym gestem będzie uwzględnienie w kalendarzu przedszkolnym świąt obchodzonych w jego kraju czy wprowadzenie do menu potraw pochodzących z jego ojczyzny.
Ten obcy?
Kolejnym problemem może być akceptacja kolegi przez dzieci. Na ogół kilkulatki są tolerancyjne i otwarte, jednak mogą zadawać pytania lub dokuczać obcokrajowcowi, zwłaszcza, jeśli wyróżnia go kolor skóry. Aby uprzedzić takie sytuacje trzeba koniecznie porozmawiać z dziećmi (oczywiście dotyczy to tych starszych, które będą potrafiły już to zrozumieć) na temat innych krajów i panujących tam zwyczajów, by uświadomić im, że inność nie jest wadą, lecz zaletą. Obecność dziecka cudzoziemskiego w grupie nauczy dzieci otwartości na inne kultury, tolerancji, poszerzy ich wiedzę na temat świata, a być może ułatwi nawet naukę języka obcego. Aby wspomóc integrację, warto zorganizować warsztaty z rodzicami, przedstawienia czy zabawy ukazujące odmienną kulturę nowego kolegi i pokazujące naszą własną. Dzięki temu doprowadzimy do spotkania rodziców naszych dzieci z rodzicami obcokrajowca, ułatwimy im nawiązanie wzajemnych kontaktów i znajomości.
Coraz częściej mamy kontakt z obcokrajowcami, a więc i z ich dziećmi. Myślę, że należy porozumiewać się z tymi maluchami po polsku, raczej o to chodzi rodzicom, aby nauczyły się naszego języka. Dzieci uczą się bardzo szybko, więc szybko zrozumieją o co nam chodzi. Gorzej, że my możemy nie wiedzieć o co chodzi temu dziecku jeśli będzie miało jakiś problem, np. będzie je coś bolało.
Kontakt z inną kulturą i językiem jest bardzo ważny, gdyż uczy nowego spojrzenia oraz wymusza niejako naukę innego języka. Ponieważ przebiega to w sposób naturalny i nie wymuszony to efekty są dosyć szybkie i pozostają na całe życie. W przypadku moich dzieci znajomości z okresu szkolnego z dziećmi obcokrajowców przetrwały do dziś nawet pomimo tego, że były to czasem kraje dość odległe od Polski, Tak więc warto korzystać z tej możliwości.