Podpiera ścianę w przedszkolu, nie bawi się z innymi dziećmi, gdy się do niego odezwiesz, chowa się w kąt. Jak zwalczyć nieśmiałość u dzieci, jak sobie radzić z nieśmiałym dzieckiem, zanim zaadaptuje się w grupie?
Pierwsze dni w przedszkolu są trudne nawet dla przebojowych maluchów. A co dopiero dla zawstydzonego malca, który dotąd wszędzie chodził za rękę z mamą? Ponieważ w każdej grupie znajdzie się jakieś wycofane i mało odważne dziecko, warto wiedzieć, jak z nim postępować by zwalczyć nieśmiałość u dzieci.
Co to jest nieśmiałość u dzieci?
Nieśmiałość w wieku 2-4 lat to normalny objaw. Jej podłożem jest strach, który dominuje w emocjach dziecka na tym etapie rozwoju. Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej lub pójście do żłobka sprzyja tym uczuciom, dlatego wiele dzieci uczęszczających do tych placówek opiekuńczych boryka się z problemem nieśmiałości. Początkowo wiąże się ona z lękiem przed obcym otoczeniem: nowymi kolegami, opiekunami czy miejscem. Dziecko jest zagubione, niepewne i przestraszone nieznaną sytuacją.
Starsze dzieci często rozumieją już, że mogą być różnie odebrane przez rówieśników, dlatego ich nieśmiałość spotęgowana jest dodatkowo obawą przed wyśmianiem (gdy zacznie płakać z tęsknoty za mamą lub wykaże się brakiem jakiejś umiejętności podczas zabawy). Często nieśmiałki są też przekonane o swojej niższości i mają słabą samoocenę. Ewentualna porażka jeszcze bardziej potęguje zawstydzenie i zakłopotanie dziecka.
Podejmij działania aby zwalczyć nieśmiałość u dzieci
Rolą opiekuna nieśmiałego przedszkolaka, zwłaszcza w pierwszych dniach adaptacji w nowym miejscu, jest zachęcenie dziecka do udziału w zajęciach, ośmielenie go, ale przede wszystkim zdobycie jego zaufania i nawiązanie więzi pomiędzy dzieckiem a wychowawcą. Bez tego malec nie otworzy się i będzie cierpiał, zamiast świetnie się bawić z rówieśnikami. Dla nauczyciela będzie to natomiast poważny problem pedagogiczny.
Mając do czynienia z nieśmiałym dzieckiem, warto – zwłaszcza na początku nauki – porozmawiać na jego temat z rodzicami. Należy zapytać ich o najbardziej stresujące dla dziecka sytuacje, by ich unikać, a także po to, by podpowiedzieć rodzicom, jak postępować w domu z nieśmiałym maluchem, by zachęcić go do aktywności w żłobku czy przedszkolu. Oto kilka rad, jak dotrzeć do nieśmiałego i zawstydzonego dziecka.
Nieśmiałość u dzieci jak sobie z nią radzić w przedszkolu
- Zbyt wysokie wymagania, nieadekwatne do wieku i umiejętności dziecka, mogą powodować jego lęk przed niewykonaniem zadania, poczucie, że jest „gorsze” i w konsekwencji potęgować nieśmiałość. Starajmy się stawiać dzieciom wyzwania edukacyjne, społeczne na miarę ich możliwości.
- Nieśmiałe dzieci zazwyczaj nie biorą udziału w zajęciach, są ciche i „niewidoczne”. Nie poproszą też o pomoc, choć jej potrzebują. Dlatego uważnie obserwuj dziecko podczas zajęć i sprawdzaj, czy radzi sobie z zadaniami. Jeśli nie, pomóż mu, bo samo się do ciebie nie zwróci.
- Maluchy takie mają zwykle gorsze relacje z rówieśnikami, bo nie biorą udziału we wspólnych działaniach, nie rozmawiają z kolegami, bawią się samotnie z boku. Zachęcaj nieśmiałka do zabawy w grupie, angażuj go w gry i wspólne aktywności.
- Zlecaj mu proste zadania, które sprawią, że poczuje się pewniej. Nie zmuszaj na siłę do występów w przedstawieniach, odgrywania scenek przed kolegami, śpiewania solo itd.
- Każdy przejaw aktywności dziecka powinien być dostrzeżony i pochwalony. Pozytywne wzmacnianie i wsparcie to najważniejsze potrzeby nieśmiałego dziecka.
- Mów dużo o jego dobrych stronach, podkreślaj, co robi dobrze, co świetnie mu wychodzi.
- Krytyka malca powinna być subtelna i przeprowadzona na osobności. Omawianie jego błędów czy złego zachowania na forum publicznym może dodatkowo zawstydzić dziecko i zniechęcić do dalszych działań. Podczas takiej rozmowy, nie porównuj malca do innych i nie krytykuj jego, lecz jego zachowanie. Uświadamiaj mu, że każdy popełnia błędy.
- Słuchaj dziecka i w miarę możliwości poświęcaj mu dużo uwagi.
- Nie pozwól innym dzieciom dokuczać, wyśmiewać i poniżać nieśmiałka. Pozwól dziecku popełniać błędy. Uświadom mu, że w ten sposób się uczymy, bo nikt nie jest idealny.
- Podpowiadaj dziecku, jak powinno się zachowywać w stresujących je sytuacjach. Mów, co powinno zrobić, gdy chce się pobawić z kolegą, co powiedzieć, gdy nie ma kredek itd. Wskazuj rozwiązania, ale nie wyręczaj dziecka.
Zdaniem psychologów wiele dzieci zawdzięcza swoją nieśmiałość oddziaływaniu społecznemu. Nadanie maluchowi „etykiety” nieśmiałka sprawi, że uwierzy on w to, iż jest nieśmiały. Dlatego nie powinniśmy nigdy mówić przy dziecku o nim w tym kontekście i nie tłumaczyć jego zachowań nieśmiałością.
Tak, nieśmiałe dziecko to problem. Niestety, nie dotyczy tylko maluszków. Gdy dzieciaki wracają po wakacjach do przedszkola niektóre dzieci nadal są nieśmiałe. Często nie dostrzega się ich możliwości, ukrytych talentów, bo po prostu tego nie pokazują.
Większość dzieciaków jest nieśmiałych i część z nich na każdym kroku z ust swych opiekunów słyszy, że są nieśmiałe co sprawia,że dziecko zaczyna w to wierzyć.Warto takim dzieciakom poświęcić więcej uwagi i na każdym kroku doceniać to co robi aby zachęcić dziecko do rozwijania swyc talentów ,a dzięki temu i do otwierania się na innych.