Jak nauczyć dzieci w przedszkolu sprzątania zabawek?

31 lipca 2017

Utrzymanie porządku w żłobku czy przedszkolu to nie lada sztuka, a nauczenie dzieci sprzątania zabawek – to prawdziwe wyzwanie. Oto kilka prostych i sprawdzonych sposobów na walkę z bałaganem.

Jeśli chcemy nauczyć dzieci porządku, warto im jak najwcześniej pokazać, że sprzątanie to czynność codzienna, naturalna i potrzebna. Od pierwszych dni w przedszkolu maluszki powinny przyswajać podstawowe reguły (np. po zakończonej zabawie każdy odkłada zabawkę na miejsce). W miarę upływu czasu i powtarzania czynności, wprowadzane zasady będą przeradzały się w codzienne obowiązki. Należy pamiętać, że małe dzieci nie rozumieją sensu słowa „porządek”. Trudno im pojąć, dlaczego określone przedmioty muszą leżeć na półkach, inne w kartonach, jeszcze inne w szufladach. Na szczęście zrozumienie przychodzi z wiekiem i praktyką (pod warunkiem, że rodzice również uczą dzieci w domu zasad utrzymania porządku).

KIEDY ZACZĄĆ NAUKĘ?

Zdaniem psychologów już od trzylatków można oczekiwać, że posprzątają zabawki (samodzielnie, ale pod okiem dorosłego). I choć to zrobią nieporadnie, chętnie uczestniczyć będą w odkładaniu przedmiotów na miejsce. Dzięki takiej aktywności zaczną odkrywać, czym jest tajemnicze pojęcie „ład” i jakie z niego płyną korzyści (np. można szybko znaleźć ulubioną zabawkę). Dzieci powinny nabywać nowe umiejętności małymi krokami. W procesie tym początkowo może pojawić się opór i niechęć. W takich chwilach warto pamiętać, że w naturze malucha leży badanie granic nauczycielskiej cierpliwości. Trudności znikną, jeśli zastosujemy odpowiednie metody. Przekonanie dzieci do sprzątania z pewnością będzie łatwiejsze, gdy zwykłe porządkowanie zamienimy w zabawę.

Zdaniem psychologów już od trzylatków można oczekiwać, że posprzątają zabawki (samodzielnie, ale pod okiem dorosłego).

ORGANIZACJA PRZESTRZENI

Utrzymanie porządku ułatwi wyposażenie sali przedszkolnej w plastikowe pojemniki oznakowane rysunkami przedmiotów, które mają się w nich znaleźć. Aby dzieci nie rozrzucały klocków po całej sali, warto wydzielić przestrzeń do zabawy (np. maluchy mogą budować wieże na prześcieradle przymocowanym do wykładziny za pomocą rzepów). Zorganizowanie kącików tematycznych (np. biblioteczki, kącika fryzjerskiego, kącika gier planszowych) również ułatwi utrzymanie porządku – dzieci określone przedmioty będą kojarzyły z konkretną zabawą, co im ułatwi odnoszenie zabawek na miejsce. Po ogólnym sprzątaniu zawsze zostają drobne „znaleziska”. Aby rozwiązać ten problem, warto pod oknem postawić pudło i wrzucać do niego zabawki, które aktualnie nie mają stałego miejsca. Potem można zorganizować zabawę „Gdzie jest domek… lalki, piłki” (dzieci mają za zadanie odpowiedzieć na pytanie, następnie zanieść przedmiot na właściwe miejsce).

NAJPIERW UPRZEDZAMY

Nikt nie lubi być zaskakiwany i pośpieszany, dzieci również. Nie każmy maluchom nagle wszystko odłożyć i wziąć się za sprzątanie, bo na przykład zbliża się pora spaceru czy podwieczorku. Najpierw dajmy dzieciom wyraźny sygnał, że czas zabawy się kończy (np. może to być dźwięk dzwoneczka), a dopiero po kilku minutach zarządźmy sprzątanie. Tak przygotowany maluch szybciej zaakceptuje fakt, że trzeba chować zabawki.

MINIZAWODY I SPRZĄTANIE NA CZAS

Aby sprzątanie przebiegało sprawnie, warto wyznaczyć przedział czasowy, w którym dzieci mają pozbierać zabawki. Można dać maluchom sygnał, że czas sprzątania się rozpoczął i ustawić klepsydrę na kilka minut. Z pewnością znajdą się przedszkolaki, które z zainteresowaniem będą obserwować przesypujący się piasek i informować grupę, ile jeszcze zostało. A może mini-zawody? Wystarczy podzielić grupę na kilka zespołów (każdy zespół powinien być oznakowany innym kolorem) i zrobić wyścigi: kto pierwszy napełni pudło (np. samochodzikami, klockami). Emocje gwarantowane, sala posprzątana.

SPRZĄTANIE W RYTM MUZYKI

Robienie porządków z muzyką w tle to sposób na ułatwienie sobie pracy z grupą. Wychowawca na dowolnym instrumencie może grać piosenkę, a dzieci w tym czasie mają za zadanie posprzątać salę. Kiedy nauczyciel odkłada instrument (robi to, gdy zabawki są już na miejscu), dzieci zamieniają się np. w rosnące drzewa, grzybki w lesie. Taka forma aktywności łączy w sobie naukę sprzątania i zabawę ruchową. Przyjemne z pożytecznym.

CHWALIMY I NAGRADZAMY

Dzieciom dobrze jest stawiać wymagania zgodne z ich możliwościami i wzmacniać pozytywne zachowania. Aby podopieczni rozumieli, czego się od nich oczekuje, należy mówić jasno i precyzyjnie. Jeśli dwulatkowi uda się odłożyć zabawkę na miejsce, warto go pochwalić i nagrodzić. Trzy-, czterolatkom, które w piaskownicy szybko pozbierają foremki i włożą je do pojemnika, należy się pochwała, naklejka lub odznaka. Uczenie się zasad i oczekiwanych zachowań powinno odbywać się codziennie, nie tylko w specjalnie do tego przeznaczonym czasie. Chwalenie za wysiłek włożony w pracę i nagradzanie pozytywnych zachowań to najlepszy sposób na nauczenie dzieci utrzymania porządku.