Dziecko w świecie multimedialnym

Dzisiejsze pokolenie naszych podopiecznych to dzieci epoki mediów. Jak właściwie wykorzystywać medialne zasoby kształtując młodego człowieka? Czy nauczyciel w przedszkolu odgrywa w tej sferze jakąś rolę?

Temat może wydawać się banalny, bo każdy wie, że świat mediów daje wiele pozytywnego, ale także niesie zagrożenia szczególnie dla dzieci. Jednak powinno się o tym mówić i nauczyciel powinien być dobrym stróżem oraz informatorem dla dzieci i rodziców. Nauczyciele przebywając z dziećmi, obserwując ich kontakt ze światem, relacje w grupie, pracę indywidualną mogą wychwycić niepokojące objawy związane z wpływem mediów na zachowanie malca i w porę poinformować rodziców, uświadamiać i edukować. CO MOŻE NIEPOKOIĆ? Badania wykazują, że dzieci do 2. roku życia nie powinny oglądać telewizji. Opublikowane badanie w „The Journal of Pediatrics” przeprowadzone na 384 maluchach w wieku od 8 do 16 miesięcy wykazało, iż te spędzające godzinę dziennie przed telewizorem uczyły się o 6-8 słów mniej niż dzieci, które jej w ogóle nie oglądały. Według Amerykańskiej Akademii Pediatrii starszaki nie powinny oglądać telewizji dłużej niż dwie godziny, inni specjaliści sugerują wyłącznie jedną godzinę dziennie.

Niestety rzeczywistość jest inna, bardzo często rodzice zmęczeni pracą, zajęci domowymi obowiązkami włączają dziecku telewizję, komputer, nie kontrolując czasu i treści.

Rodzaj oddziaływań na dziecko zależy od rodzaju mediów. Telewizja ogranicza rozwój wyobraźni, kształtuje postawę bierności, prowadzi do niedostatecznej aktywności fizycznej, społecznej i intelektualnej. Dzieci korzystające z TV mają dostęp do treści, które nie są dla nich przeznaczone. Uczą się agresji, złych postaw, mogą się demoralizować, co wynika z pokazywania scen przemocy, erotyki, luźnego stylu życia. To wszystko dziecko ogląda w pokazywanych zwiastunach filmów, w reklamach, a najgorsze, że również w bajkach. Kilkulatek spędzający dużo czasu przed ekranem, nie ćwiczy mięśni gałek ocznych, a sprawne mięśnie oczu pozwalają na odpowiednie tempo nauki literek i cyferek. Dziecko, które nie ma tej sprawności, ma trudności ze śledzeniem pokazywanych przez nauczyciela znaków, szybko się męczy i zniechęca, nie nadąża za narzuconym tempem pracy.

NIE TYLKO TV

Media to nie tylko telewizja, to także komputer, który coraz mniejsze dzieci potrafią obsługiwać. Korzystanie z niego i z internetu niesie takie same zagrożenia jak oglądanie telewizji. Dziecko mając do dyspozycji komputer korzysta z gier. Gry składają się z wielu ruchomych elementów, bardzo wiele dzieje się na ekranie, jest mnóstwo kolorów, przez co układ nerwowy jest intensywnie stymulowany, dziecko może być nadmiernie pobudzone, mogą wystąpić trudności z koncentracją. Nadmierne korzystanie z komputera może też powodować otyłość, nadmierną nerwowość, agresywne zachowania, uzależnienie. Innymi zagrożeniami, jakie niesie niewłaściwe korzystanie z mediów jest:

• brak umiejętności zapamiętywania
• słabo wykształcona zdolność wysiłku intelektualnego
• brak umiejętności czytania ze zrozumieniem
• utożsamianie rzeczywistości z obrazem ekranowym • opóźnienie rozwoju emocjonalnego
• oczekiwanie natychmiastowego zaspokojenia swoich potrzeb
• negatywne nastawienie do rzeczywistości
• egoizm, empatia
• choroby kręgosłupa.

POZYTYWNE OBLICZE MEDIÓW

Media to jednak nie tylko zło. Czerpiemy z nich informacje o świecie, ludziach, należy jednak umiejętnie z nich korzystać i uczyć nauczycieli, rodziców i dzieci jak to robić. Media proponują dzieciom wiele ciekawych edukacyjnych programów, komputer, internet może być narzędziem edukacyjnym, jest wiele wartościowych gier i programów, które mogą być wykorzystywane przez rodziców, ale także nauczycieli w przedszkolu.

Telewizja i internet mogą dostarczać dzieciom rozrywkę, przedstawiając interesujące, dostosowane do wieku filmy, dostarczają wiedzę na temat muzyki, którą można wykorzystać do zajęć ruchowych, opowiadają o świecie, skłaniając do refleksji i przemyśleń. Mogą dać też dzieciom szansę na zwiększenie wiedzy, zobaczenie miejsc, ludzi, zwierząt i roślin, o których by nie wiedziały. I wreszcie: media to również słuchowiska, e-książki , które mogą być interesującą formą spędzania czasu.

ROLA NAUCZYCIELA W ŚWIECIE MEDIALNYM DZIECKA

Nauczyciel może zrobić bardzo wiele, aby świat mediów był dla dziecka bezpieczny i zrozumiały.

Media mogą stać się doskonałym narzędziem w procesie kształcenia dziecka, formowania jego osobowości, mogą urozmaicać zajęcia, są pomocą w pracy z dziećmi, które mają trudności edukacyjne, autyzm. Jako wychowawcy i pedagodzy mamy dostęp do programów multimedialnych, które wspierają rozwijanie umiejętności społecznych, uczą myślenia przyczynowo-skutkowego, nawiązywania relacji z innymi, ćwiczą narząd wzroku i mowy, uczą liczyć i czytać. Jest tego naprawdę bardzo wiele. Podstawowy warunek to rzetelna kontrola wszystkich przekazywanych dzieciom treści. Nauczyciel powinien pytać dzieci, czego nowego się nauczyły, powinien skłaniać do rozmowy, analizy tego, co dzieciom zostało wcześniej przedstawione.

Opiekun kilkulatka powinien być również źródłem informacji dla rodziców, jeśli widzi niepokojące objawy u dziecka powinien o tym mówić, dostarczać informacji na temat złego wpływu mediów, ale również dostarczyć wskazówek jak pozytywnie je wykorzystywać.